وداع با خورشید تا ۰۷:۱۰ صبح

شاید برایتان عجیب باشد که سازمان عریض و طویلی مثل ناسا که نامش را در برخی پیشرفت‌های شگرف دنیا می‌شنویم، دستی در تهیه سناریوهای عجیب و غریب آخرالزمانی داشته باشد؛ البته نه سناریوهایی که قرار است تبدیل به فیلم شوند بلکه تدبیرهای غیر معمولی که مثلا قرار است سیاره ما را از برخورد اجرام‌‌ رها شده در فضای لایتنهایی حفظ کنند!

بالاخره غروبی که طی ماههای گذشته صحبت‌های بسیاری درباره آن شده، از راه رسید؛‌‌ همان داستان پایان دنیا که ماه‌ها و حتی سالهاست در سراسر جهان نقل می‌شود و قرار است در این لحظه در حال تکوین باشد که البته اینگونه نیست!

در ساعات ابتدایی شب یلدا بد نیست که یکبار دیگر شایعه تاریک شدن زمین را مورد بررسی قرار دهیم؛ شایعه‌ای که هر چند ابتدا با ایمیلی در ینگه دنیا آغاز شد که در آن از تراز کائنات و تاریکی زمین به مدت سه روز در حد فاصل ۲۳ تا ۲۵ دسامبر سخن می‌گفت اما به مانند بسیاری دیگر از حوادث آن سوی آب‌ها، به نوعی با ترجمه «آزاد» به کشورمان راه یافت تا دو روز زود‌تر تعبیر شده و با شب یلدا قرین شود. 

به عبارت بهتر، در شرایطی که برخی زودباوران وطنی امشب در انتظار آغاز تاریکی سه روزه کره زمین و به تبع آن یک سری حوادث عجیب و غریب هستند، همنوعان خارج نشین هنوز دو روز کامل (تا یکشنبه آتی) برای تدارکات پایان جهانی راه دارند و احتمالا دیر‌تر از ما دستشان خواهد آمد که با یک داستان مایا-هالیوودی مواجه شده‌اند.

اما جدای حرف و نقل‌هایی که در ارتباط با پیش گویی و پیش بینی آخر الزمانی مطرح شده -و البته به دلیل و برهان ملموسی مسلح نیستند، - به دنبال راههایی گشتیم که واقعا ممکن است زمینه ساز تاریکی و یا نابودی زمین شوند؛ به این امید که شاید از این راه راحت‌تر بتوان به صحت و سقم شایعات مطرح شده پرداخت:

خورشید گرفتگی در شب؟!

جدای چرخش زمین که شب و روز را زاییده و زمینه ساز توزیع حیات در سراسر این کره خاکی است، هر از گاهی (تقریبا هر شش ماه یکبار) قرار گرفتن ماه بین زمین و خورشید، بخشهایی از سیاره‌مان را با سایه مواجه کرده و در تاریکی فرو می‌برد که البته این خورشیدگرفتگی از یک سو هرگز قادر به فرو بردن تمامی زمین در تاریکی نیست و از سوی دیگر، زمانی کوتاه به طول می‌انجامد؛ از این دلایل واضح‌تر، این ماجرا در روز رخ می‌دهد نه در شب!

بدین ترتیب خورشید گرفتگی (همان کسوف) را می‌بایست از گزینه‌های خطرساز خارج کرده و به کل وقوع رویدادی شبیه به آن و در حجمی بزرگ‌تر را هم به دلیل کشف نشدن مانعِ سایه سازی که ۲۷ برابر از زمین بزرگ‌تر بوده و قدرت تحمیل سایه‌ای فراگیر برای زمین را داشته باشد، مردود بدانیم.

چرخش باستانی و جرمی که رصد نشده است!

در شرایطی که زمین‌شناسان سن سیاره‌مان را دست کم ۶.۴ میلیارد سال تخمین می‌زنند، انسان امروزی حتی اطلاعات چندانی از اجداد اولیه خود هم نداشته و به تبع آن تنها از روی نشانه‌های برجا مانده راجع به گذشته زمین سخن می‌گویند؛ این مقدمه را داشته باشید تا فعلا به سراغ یکی از چرخش‌های زمین برویم.

برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، زمین زیر پایمان ثابت نبوده و نه تنها با سرعت زیادی به دور خود می‌چرخد، بلکه این چرخش را در زیر مجموعه چرخش بزرگتری انجام می‌دهد که هر بار تکرار آن را سال می‌نامیم؛ سالی که ۳۶۵ چرخش کوچک‌تر رخ داده در آن را با نام روز (مخفف شبانه روز!) می‌شناسیم و در نتیجه حرکت وضعی زمین به صورت پاد ساعتگرد به دور محور خودش می‌باشد و تغییر جهت چرخش آن، ممکن است یک شب طولانی در بعضی نقاط و به تبع آن یه روز طولانی در دیگر نقاط پدید آورده و فرا‌تر از آن، کل نظم فعلی این سیاره را تغییر دهد؛ یعنی سال کوتاه‌تر یا بلند‌تر شده و اتفاقی شبیه آنچه میلیارد‌ها سال پیش در ناهید به وقوع پیوسته است.

اکنون کافی است بپذیریم که تغییر جهت چرخش وضعی زمین، معلول بوده و نیازمند علت است؛ با این نگاه، می‌بایست برای بروز چنین تغییری -که شاید اثرات آن در زندگی بشر ارزیابی نشده باشد، - به دنبال معلولی بگردیم که با توجه به زمان باقیمانده تا پایان زمین [بر مبنای شایعه اخیر] هنوز شناسایی نشده است؛ نه سیاره‌ای، نه شهاب سنگ بزرگی و نه هیچ جرم‌‌ رها شده دیگری در فضا نیست که در راه برخورد با زمین قرار داشته باشد و بدین ترتیب نسخه شایع تری از شایعه فرو رفتن زمین در تاریکی و یا فرا رسیدن پایان حیات آن هم مردود خواهد شد.

تجربه واقعی زمین از برخورد اجرام آسمانی

شاید باورش سخت باشد اما زمین دائما در حال برخورد با اجرام آسمانی است اما ابعاد کوچک این اجرام مانع از گزارش وقوع برخورد‌ها می‌شود؛ برخوردهایی بسیار زیاد که‌گاه روزانه چند تن جرم آسمانی را به جو سیاره‌مان وارد می‌کنند اما زمانی رصد می‌شوند که پای یک جرم بزرگ در میان باشد؛ اینجاست که ممکن است سرعت برخورد و بزرگی جرم کاری کند که گرد و غبار بسیاری برخاسته و تاریکی به همراه بیاورد.

همانگونه که پیش‌تر گفتیم، برای بررسی تاریخچه این دست وقایع، تنها می‌توانیم به آثار برجای مانده از آن‌ها اکتفا کنیم؛ اینجاست که برخی معتقدند آغاز عصر یخبندان و انقراض بسیاری از موجودات ساکن زمین من جمله دایناسور‌ها، در اثر برخورد یک جرم آسمانی با زمین (دقیق‌تر: منطقه‌ای در مکزیک) رخ داده است اما هنوز این موضوع در حد یک فرضیه بیان می‌شود و جدای آن، با یک نگرش مثبت به ماجرا، وجود این همه گونه گیاهی و جانوری در سطح زمین ثابت خواهد کرد که پایان حیات با حوادثی از این دست هم ممکن نیست.

ناسا وارد می شود!

شاید این مورد اخیر (احتمال وقوع عصر یخبندان بر اثر برخورد یک جرم آسمانی)، به ویژه با شواهدی که برای تایید وقوع آن ارائه می‌شود، شما را هم به فکر فرو برده باشد؛ در این صورت می‌توانید خود را از خیل کسانی بدانید که از تکرار آن اتفاق نگرانند و البته ظاهرا برجسته‌ترین آن‌ها در حوزه تصمیم گیری «ناسا» صاحب نفوذ به شمار می‌آیند.

صحبت از افرادی است که نه تنها مدیران مالی این سازمان فضایی را مجاب به هزینه در این راه کرده‌اند، بلکه سلسله محاسبات پیچیده‌ای را برای جلوگیری از تکرار برخورد یک جرم آسمانی به زمین و تبعات غم‌بار آن در دستور کار قرار داده‌اند تا ماحصل کارشان را به عنوان روشهای مختلف مقابله با برخورد اجرام آسمانی گردآوری کنند؛ مثلا با استفاده از موشک‌های فضایی و یا با استفاده از بمب اتمی، جرمی را که به سمت زمین در حال حرکت است منحرف کنند و البته همه راه‌هایشان به این اندازه خشن هم نیست.

مثلا استفاده از یک نکته کلیدی و بسیار ساده مانند جذب و دفع نور هم می‌تواند راهکاری برای انحراف یک جرم آسمانی از مسیری باشد که در آن در حال حرکت است؛ یعنی بخشی از سطح جرم را به نوعی رنگ تیره بزنند که جذب نور در آن سمت بیشتر شده و با استفاده بهینه از خلا، مدار حرکت جرم تغییر کند. کاری که حتی ممکن است با فرود آوردن یک شاتل یا سفینه بر سطح آن جرم هم محقق کرد.

اینجاست که راهکارهای ناسا هر چند به مانند ستارگان فیلم های اکشن هالیوودی چندان قهرمان محور و شاق به نظر نمی‌رسد اما به مانند آن‌ها به نجات زمین توسط یانکی‌ها ختم خواهد شد و حتی ممکن است با یک بازنویسی، سناریوی خوبی برای تهیه فیلم سینمایی هم باشد.

از نقش آدم فضایی ها تا پایان خورشید و ...

شاید راحت‌ترین راه برای بررسی سایر گزینه‌های احتمالی، کمی دقت در نقش ناسا باشد؛ یک مرکز علمی پیچیده که در بخشی از مسئولیت‌های سازمانی‌اش به دنبال دفع خطراتی است که در کمین زمین نشسته‌اند. اینجاست که علاوه بر اجرام آسمانی، بخشی از ناسا وظیفه ارتباط با موجودات احتمالی در دیگر نقاط عالم لایتنهای را عهده‌دار بوده و نه تنها امواج سرگردان را رصد می‌کند، بلکه پیامهای ساکنان زمین (البته نسخه آمریکایی!) را به فضا مخابره می‌کند تا شاید کسی دریافتشان کند.

بدین ترتیب از مخلوط کردن سازمان علمی و پیگیری مواردی از این دست، برخی به این نتیجه خواهند رسید که حتما خطری در راه است که اگر نبود، چرا ناسا با آن همه کاری که می‌بایست داشته باشد، به دنبال این گونه امور است؟ اینجاست که یکی می‌گوید بیماری‌های مختلف را موجودات فضایی راهی سیاره ما کرده‌اند تا ما را منقرض کنند و دیگری باور می‌کند که خورشید ممکن است ناگهان و بی‌هیچ مقدمه‌ای تاریک شود؛ همانگونه که فرد دیگری فکر نمی‌کند که چگونه ممکن است مدار شیئی با زمین ما تراز شده و سه روز تاریکی رقم بخورد! و در چنین شرایطی است که نه چگونگی ارتباط دادن تاریکی به مدت سه روز (!) با پایان حیات برای برخی سوال می‌شود و نه اینکه منبع احتمالاتشان کجاست.

با این تفاسیر، اگر باز هم اندکی شک و شبهه برایتان باقیمانده که در حال سپری کردن آخرین یلدای عمرتان هستید، با طلوع آفتاب در ساعت ۰۷:۱۰ صبح یکم دی (به وقت تهران) لازم است که تجدید نظر کلی در باور‌هایتان داشته باشید و مثلا به این پرسش‌ها فکر کنید که چه کسی و با چه تفکری تقویم مایا‌ها را برای یافتن تاریخ پایان جهان جست‌وجو کرده؟ چه کسی این سخن را مهر تایید زده؟ این موضوع چگونه به ما رسیده؟ چگونه است که خطر جنگ، ایدز، بمب اتم و غیره برایمان کم رنگ‌تر از این شایعه است؟ و... .

شاید صبح فردا راحت‌تر از همیشه بتوانیم شایعه را از واقعیت تشخیص داده و تا مقدار زیادی با این آفت وداع بگوییم!